XV edycja konferencji w Słubicach – panel szwajcarski

W trakcie kolejnej, XV konferencji „Europa XXI wieku”, która odbędzie się 5 i 6 lutego 2015 r. w Słubicach, zorganizowany zostanie, po raz kolejny, osobny, „szwajcarski panel”. Honorowy patronat nad nim objęła Ambasada Konfederacji Szwajcarskiej w Polsce. Gościem specjalnym będzie Pan Minister Martin Michelet, który wygłosi mowę inauguracyjną. Po panelu odbędzie się natomiast ciekawa debata – „Co z tym frankiem?”, na temat obecnej sytuacji ekonomicznej, na którą wpływ ma szwajcarska polityka finansowa.

Serdecznie zapraszamy do Słubic!

Program i szczegółowe informacje znaleźć można na stronie internetowej konferencji: www.europa21.edu.pl/program-konferencji

Szwajcarzy przeciwko sztywnym rezerwom złota

Ostatnie referendum w Szwajcarii ponownie wzbudziło falę zainteresowania. Szwajcarski Suweren miał wypowiedzieć się w sprawie trzech inicjatyw, z których w szczególności dwie wywoływały wiele kontrowersji, zarówno w kraju jak i za granicą. Pierwsza, zwana Ecopop, dotyczyła ograniczenia wzrostu ludności do 0,2% rocznie oraz zwiększenia budżetu federalnego na programy pomocowe dla krajów rozwijających się. W przypadku tego ostatniego postulatu chodziło dokładnie o wsparcie programów planowania rodziny, tak, aby ograniczyć wzrost liczby ludności także poza granicami Szwajcarii. Druga inicjatywa, zwana złotową, miała na celu wymuszenie na Banku Centralnym utrzymania części aktywów, dokładnie 20%, w złocie. W ten sposób autorzy inicjatywy mieli nadzieję na wprowadzenie do konstytucji gwarancji obowiązku pokrycia części rezerw walutowych w tym cennym kruszcu, co miało wpłynąć pozytywnie na stabilizację kursu franka oraz wzmocnić niezależność Banku Centralnego. Szkopuł w tym, iż przyjęcie tej inicjatywy mogłoby wywołać skutki wręcz odwrotne do zamierzonych, ale po kolei.

Według przedreferendalnych sondaży poparcie inicjatywy wynosiło ok 38 %. Przeciwnych było 47 % respondentów. Wszystko wskazywało zatem na to, iż inicjatywa nie zostanie przyjęta, choć oczywiście, takowej pewności nie było. Kilkakrotnie już ostateczne wyniki głosowań odbiegały od przedreferendalnych sondaży. Najlepszym tego dowodem jest chociażby poprzednia, niemniej kontrowersyjna inicjatywa, dotycząca ograniczenia imigracji. Autorzy „inicjatywy złotowej” (wywodzący się z konserwatywnej Szwajcarskiej Partii Ludowej – SVP) byli zdania, iż częściowe pokrycie narodowej waluty w złocie zapewni jej większą stabilność, co prowadzi do silnej gospodarki oraz niezależność od wahań kursowych wobec dolara amerykańskiego oraz euro. Argumentowano również, iż Szwajcarski Bank Narodowy nie będzie mógł tym samym dodrukowywać w przyszłości pieniędzy w dowolnych ilościach, rzekomo ze szkodą dla rodzimej gospodarki. Wskazywano przy tym, iż w ciagu ostatnich 5 lat wydrukowano ponad 400 mld franków.

Powyższe postulaty zdawały się trafiać głównie do osób o niskich dochodach, dla których wzmocnienie waluty skutkowałoby  wzrostem siły nabywczej, a tym samym obniżenia chociażby kosztów towarów sprowadzanych z zagranicy. Inicjatywa spotkała się jednak z krytyką większości ośrodków opiniotwórczych i analitycznych, dla których wzmocnienie franka oznaczałoby jedynie kłopoty dla rodzimych eksporterów. Zwracano uwagę, iż Narodowy Bank Szwajcarii już teraz ma duże problemy z utrzymaniem przyjętego na poziomie 1,20 kursu franka w stosunku do euro. Przyjęcie inicjatywy pociągnęłoby za sobą jeszcze wyższe koszty utrzymania w ryzach szwajcarskiej waluty, co dla szwajcarskiej gospodarki, w ogromnym stopniu opartej na eksporcie, ma kluczowe znaczenie. Negatywnie wobec nowej propozycji zmian wypowiedział się również Bank Centralny. Wskazywano, iż utrzymanie stałego poziomu złota jest niezwykle trudne w systemie płynnych kursów walutowych, w których waluty narodowe poszczególnych państw od dawna nie mają pokrycia w kruszcu i podlegają takim samym wahaniom rynkowym jak obligacje czy surowce. Utrzymanie określonego poziomu aktywów w złocie byłoby zatem działaniem sztucznym i wymagającym wielu nakładów. Sytuację pogarszałby fakt, iż Bank Centralny, zgodnie z założeniami inicjatywy byłby również całkowicie pozbawiony możliwości sprzedaży złota.  Mogłoby to być szczególnie szkodliwe w sytuacji, gdy po przejściowej potrzebie skupu większej ilości złota (np. celem ochrony kursu franka) nie byłoby możliwości powrotu do jego wcześniejszego poziomu. W efekcie aktywa Banku Narodowego w złocie sięgałyby nie 20%, jak zakłada inicjatywa, lecz przykładowo 40% lub 50%, co w sposób drastyczny podniosłoby kurs szwajcarskiej waluty i praktycznie uniemożliwiłoby jej deprecjację.

Argumenty przedstawione przez inicjatorów referendum okazały się nieprzekonywujące. Co więcej, odsetek obywateli głosujących przeciwko nowej poprawce do konstytucji okazał się być wręcz miażdżący – 77,3 %. W niektórych kantonach odsetek ten sięgnął ponad 80%. W żadnych kantonie inicjatywa nie uzyskała większości głosów. 

Znaczna część komentatorów podkreśla, iż tak jednoznaczny wynik głosowania jest oznaką ogromnego zaufania do rządu oraz instytucji państwowych, które zdecydowanie opowiadały się przeciwko inicjatywie. Największy wpływ na ostateczne głosy wyborców miał najprawdopodobniej Bank Centralny, który jako główny zainteresowany, prowadził w tym względzie skuteczną kampanię informacyjną.

Wyniki referendum odczuwalne były również na rynkach, choć na pewno wpływ głosowania nie będzie długotrwały. Frank osłabił się wobec euro, podobnie zresztą jak złoto, którego cena spadła z poziomu 1167,76 USD na uncję do 1142,74 USD. W dłuższej perspektywie kursy obu aktywów będą uzależnione od szeregu innych czynników, głównie wyników gospodarczych, a także cen surowców na światowych rynkach.

Niskie poparcie dla inicjatywy nie było zaskoczeniem, jednak jak już wyżej wspomniano, wyniki końcowe znacznie odbiegały od wstępnych sondaży. Fakt ten wywołał ponowną dyskusję nad jakością przeprowadzanych badań przez główny ośrodek badania opinii publicznej – gfs.Bern, który od pewnego czasu, zwłaszcza po ostatnich, równie nietrafionych sondażach dot. inicjatywy antyimigracyjnej, stał się obiektem krytyki. Pomyłki na tym polu nie są zatem polską specjalnością.

Michał Tomczyk

Panel szwajcarski w Słubicach!

Szanowni Państwo,

w imieniu organizatorów tj. Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM w Poznaniu, Grupy Badawczej „Inicjatywa Helwecka” oraz Collegium Polonicum w Słubicach mamy zaszczyt zaprosić Państwa do udziału w panelu zatytułowanym

Wyzwania polityki zagranicznej i obrony Szwajcarii
wobec problemu neutralności w XXI wieku

Niniejszy panel jest organizowany w ramach XV międzynarodowej konferencji z cyklu „Europa XXI wieku”, która zaplanowana jest na 5-6 lutego 2015 r. w Collegium Polonicum w Słubicach. Uczestnikami panelu uczestnikami będą naukowcy i praktycy reprezentujący zarówno polskie jak i zagraniczne ośrodki naukowo-badawcze, politycy oraz inni zainteresowani sprawami Szwajcarii i jej miejsca w zjednoczonej Europie.

Głównym celem panelu Wyzwania polityki zagranicznej i obrony Szwajcarii wobec problemu neutralności w XXI wieku jest przyjrzenie się problemowi neutralności tego państwa w perspektywie prowadzonej przez niego polityki zagranicznej i obrony, a także analiza implikacji z tego wynikających.

Od kiedy w 1813 roku rząd Szwajcarii ogłosił neutralność, a dwa lata później kongres wiedeński ogłosił i zatwierdził akt wieczystej neutralności, Konfederacja pozostaje podmiotem neutralnym. Nie mogło to pozostać bez wpływu na prowadzoną przez Szwajcarię politykę zagraniczną i obrony. Podczas I i II wojny światowej Konfederacja pozostawała państwem neutralnym. Przez lata była poza strukturami organizacji międzynarodowych, np. takich jak Organizacja Narodów Zjednoczonych (przystąpiła dopiero 10 września 2002 roku po przegłosowaniu tej decyzji w referendum minimalną większością – 52% głosów), co jednak jednocześnie nie oznaczało całkowitego wyłączenia się w rozwiązywanie problemów międzynarodowych. Od roku 1921 była członkiem Ligi Narodów, której udzieliła siedziby w Genewie, a od 1963 roku jest państwem członkowskim Rady Europy. Szwajcaria jest też członkiem-założycielem (1960) Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu. Jednocześnie na mapie Europy Zachodniej Szwajcaria jest jednym z niewielu państw, które nie należą do Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej, a do strefy Schengen przystąpiła jako jedno z ostatnich państw zachodnioeuropejskich.

Nie pozostaje wątpliwości, że specyfika szwajcarskiego systemu politycznego, na który składają się m.in. kolegialna głowa państwa, federalna struktura państwa, szczególna rola instytucji demokracji bezpośredniej, a także neutralność – ma swój wpływ na kształtowaną przez rząd politykę zagraniczną i obrony. Od początku XXI wieku Szwajcarzy wypowiadali się w referendach na chociażby takie tematy jak: akcesja ich państwa do Unii Europejskiej (2001) i strefy Schengen (2005), czy określenia kwestii przepływu osób (2009 i 2014). Pomimo pozostawania państwem neutralnym, a może właśnie z tego powodu, Szwajcaria jest jednym z najbardziej zmilitaryzowanych państw w Europie. W 2014 roku Szwajcarzy wypowiadali się pośrednio również i w tej kwestii: opowiedzieli się przeciwko wydaniu 3,5 miliarda dolarów na zakup dwudziestu dwóch samolotów wielozadaniowych JAS 39E Gripen.

Celem panelu jest odpowiedź na pytania dotyczące wpływu neutralności szwajcarskiej na prowadzoną przez Helwetów politykę zagraniczną i obrony. Zamierzeniem badawczym jest również próba odpowiedzi na pytanie o cele polityki szwajcarskiej, zarówno tej wewnętrznej, jak i zewnętrznej, ze szczególnym uwzględnieniem współczesnych wyzwań w kontekście szeroko rozumianego bezpieczeństwa.

Panel podzielony będzie na dwie części: pierwsza anglojęzyczna, a druga w języku polskim.

Zgłoszenia do udziału w panelu prosimy wypełniać do 23 grudnia 2014 r. na stronie internetowej konferencji http://europa21.edu.pl/ (zakładka Formularz zgłoszeniowy – w uwagach proszę wpisać „panel szwajcarski”)

Koszt udziału w konferencji wynosi 450 PLN. Wymienioną kwotę należy wpłacić przelewem na konto: 77 1090 1362 0000 0000 3601 7903 (w tytule wpłaty wpisując treść: „K00000185 + nazwisko i imię Uczestnika” do dnia 12 stycznia 2015 r.

Informację o programie, sposobie dojazdu do Słubic i miejscu zakwaterowania prześlemy do 20 stycznia 2015 r.

Organizatorzy panelu

dr hab. Magdalena Musiał-Karg
mgr Marcin Łukaszewski

Miejsce konferencji: Collegium Polonicum, 69-100 Słubice ul. T. Kościuszki 1

E-mail: europa21@inpid.amu.edu.pl

Załączniki:

pdf-icon
Panel szwajcarski

 

 

 

 

 

Koniec polskiego muzeum w Szwajcarii?

Jak informuje Rzeczpospolita, polskie muzeum w Rapperswilu, jedyne w Szwajcarii, musi zostać przeniesione. Nie doszło do porozumienia w kwestii przedłużenia okresu dzierżawy. Na decyzję niewątpliwe wpływ ma negatywna kampania zrzeszenia „Pro Schloss”, które zaproponowało utworzenie w zamku szwajcarskiego muzeum. Ostateczna decyzja zostanie podjęta przez mieszkańców w drodze demokracji bezpośredniej.

– Wprawdzie ostateczną decyzję muszą podjąć w bezpośrednim głosowaniu mieszkańcy gminy, ale wydaje się to już przesądzone – dodaje dyrektor Buchmann.

Przewiduje ona, że placówka ta będzie musiała się wyprowadzić z zamku w ciągu około dwóch lat. Gdzie zostaną przeniesione zbiory? Na razie nie wiadomo. – Jest to muzeum prywatne, zarządzane przez polsko – szwajcarskie Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Polskiego w Rapperswil, to ono będzie poszukiwało nowego miejsca dla zbiorów – dodaje dyrektorka.

(…)

Muzeum polskie w zamku w Rapperswilu jest obecne, z krótkimi przerwami, od ponad 140 lat. Miejsce to od lat kojarzone jest z polską emigracją. Placówka ta została założona w 1870 roku przez Władysława hr. Broel – Platera, przez lata gromadzone były tam dzieła sztuki. W zamku tym mieszkali znani Polacy, np. pod koniec dziewiętnastego wieku przez cztery lata tworzył tam pisarz Stefan Żeromski.

Więcej informacji: Szwajcarzy nie chcą polskiego muzeum